Skip to main content

Featured

The struggle with many a rigid Logooli cultural practices

  The Logooli community is one of the deeply cultured societies – with near everything supposed to have been done as per custom – to allow another custom to follow. One example is that for a mature man (with a child or more) to be buried, there must be a house structure at home. Another is that a boy must be circumcised and nursed in father land. If maternal family decides to, the boy will have a hard time reconnecting with father people - a dent on his masculinity. There were two children who got burnt to death in a house in Nairobi. The single mother had left for night work. Elders were told that one of the children was Logooli. The other, the woman had sired with someone else. The Logooli family wanted to burry their little one and long discussed the do’s and don’ts. Of a man who died childless and the grave was placed as if he had died as a man with children. It should have been dug on the sides, the grave. A real thorn should have been thrust in his buttocks, his name go...

Mwana asaal'li

Mugorova hamugorova rwa manyonyi gari nigazanzarizaa kovol'la kivara isa imwamaa kwari nekoveye mumbaka hagati, guku navoraa shia Amose yaduka ku vudinyu vwu mundu atavitaku rwa yatanga kurwara nu kufwenzekera. Nirwo rwa kwamanya kwegosera kumatava. Mwoyo gwaretwa yengo gwavoraa ndi, 'umwana agwii vul'lu na yakusaal'la.'

'Mwana ki?' kwamanya koteva vosi. Mama yadekaa muchikoni yamanya yitima nang'ana kindu chari kimbool'lee kare. Vavoraa n'nyia mwana ahulaa vururu mwana nazia kusaal'la. 'Ni Adaka?, yamanya nateva vwangu yiyi navohaa il'leso mukisindi.

'Yee ni Adaka.' Raheri navora.

'Ki chekorechi?' Guku nateva.

'Yari na vana vandi ku ripera wange. Ngotwa aswelechi, ngotwa agumii rushia vurahi dave, mwana yaguruchi kutura iguru kuri ruku. Inzi nzari mumba ninavaa kihinda. Manyi nisuvira vatindiranaa. Vatii kuuza kovora undi agwii. Rwa rukwiri rukiri manyi nindura ichova. Mma! Ndaroraku yago mba. Manyi ninyagura irusha wa Amuyunzu nimuranga aroreku. Kirahi yariho. Niye namuvugura nanyira mkono gwari gutazuchi navohera ho kisara ne rikora.'

'Vana va karunu vakira mahagama. Kari uvagaye!' Guku navora

'Avee hai mwana mwenuyu? Rero ndamigira virenge. Angubizaa kivi kase,' mama nasama

'Garaha, garaha guku. Mwana vavoraa vakumugora. Amuyunzi ni muke ku zinyasi da. Garaha,' Guku nasoha mama.

'Raheri, sande. Vana vajira ndio. Kunyi kwari nekohenzaa imadiori nerisuvira vwakira vwera. Kwakahonga vurahi. Gwaka uyu yakava yaha. Kimuturizi yaha ngotwa. Yazi navoha zing'ombe manazonoka. Igo gaziiri. Umbol'le atatia dave. Aveekuho mundu amunweka dave. Aveye ne ingavi isi akizia. Mbol'le yaze.' Guku navol'la Raheri

Amose yari yekora, vwaha ambole. Rwa risu ryatanga kunyanyuka, yinyara na nia ha yari, vaturiza ichova viranyia mumba kuri madari ga vana vinyaa ku, nirwo rwa yahul'la kivara. Kivura mugeri. Guku siyari no vuyanzi kumal'liza rugano yiru. Kari inzi ndari ne rihenda mwoyo. Rwa Gwaka yaretwa na Amuyunzu, yari natii arakubwa, vweni hasi.

'Mh! Olaa za ivi! Ngotwa.' Mama yamusona.

'Arasosa. Asariyi mbitil'la mba. Wizurizi kumusambagil'la ne isingu noho rineke.' Amuyunzu yamusol'la.

'Oh baba, musakuru wange. Wenyaa vwaha nambil'lange zing'ombe muchayo?' Guku yamukumbel'la.

Comments