Skip to main content

Featured

Heavy responsibilities for elder aunt among the Logooli

With Seenge Fonesi. She is the elder grand daughter of Isagi and elder daughter of Amugasya. She is often present in functions involving the family of Amugasya. Pic taken on 18/4/2024. The elder sister soon becomes the elder aunt. It is this “seenge munene” (elder aunt) tag that she is tied to many cultural responsibilities – back home. To her marital family she may appear as any other woman, but she is not so in the eyes of her people. Marriage does not steal her away as it would happen with other daughters of the old man. To her, as days go and the old man and woman of the estate are dependents, she becomes increasingly present.  Her brothers also need her for almost all traditional markings. They are marrying, she needs to welcome the new wife. They are giving birth, she needs to come to midwife or “bless” the new born. They are paying dowry she needs to lead the women delegate. There is a conflict she needs to come for a hearing.  And many others. Traditions does not expect her to

Risara riu mukiguti che ridasa

Vwaha asaraa? Vwaha asaraa? Karechi sare.

Dada witu oveye mwiguru henza kisundi chakaduka. Kwakenya kwirane mu madara. Ukwiranyie yo vwera. Konyore ni varuji.

Kusaraa ne kovora kwakaruha. Kunyagurizani miriviti mu vunyasi yivu kari masienero gakubi kivi. Kijiraa ni kunyagurizana no korondana kuri zinyamanyama kijira kesero Yivi Mwene wamanya.

Ve mirugu ovahenze vurahi. Igasi yavo nu kudumura vivuyi ma kesero kichama kehenza embega yindi. Gehiza zinguru zivitiriraa yizio mbura vahenzaa wi zigori zivee.

Kandi vandi ku vaimana. Vanyoo ku kesero venyaa vaturi nacho mu vugika vavitira ku virenge via vandi. Venyaa vamanyie shia vamanya kweveta mu egori yavene. Vwimani vwene yivwo mpaka gave nu vwa yengo. Vutangii mu kiguti mba.

Ohe vi mitwi midinyu mioyo miangu. Vatahuriraa mang'ana. Vayanza korembana mu kiguti, vihana ku rishena vandi, vasiragiraa kuri varoji. Yiki ni kiguti, zisimbu mba.

Vi kisiri wavamanya. Rienya riavo no korora vandi vavunichi virenge, kari vanyara kusiena ku ring'oti. Viviriraa vanyaguriranji umupira ma viduyana kuri zimbago. Ku vayuma. Risara ni ndi, osorere vakinaa kehoma, vatenyaa kusaririza vandi, vayanza vukinu.

Ma ukwizurizi mu rinyora. Henza kusienaaza virenge hasi. Masanda gaturaa vuri nyinga. Kuvura zinguvu ziu kukuba risero, gajira embega ndara inavuri itigare viritu viere. Maria vindu via kumaa kororaa! Ku ni virombe vivio. Sigenyaa kuhugi dave.

Koveeho na gandi manyingi ga nzari ndeve navuza umweri guvura. Vana yava vanyara kuvita na magomia ga vandu. Umweri gurava ku kwari kove kukiduyanaa mirugu. Mu madiku gazaa oreke mweri govezange mujima vuri diku. Ku kukina kuduka havuchera.

Ni kutavora risara riu mwami saviraa vasariyi karunu. Vadinyi vareke ridende. Miviri jadombera jinyaraa kiguti mba. Ku rwa ma kwagane mugamba vosi nakove kwetegechi kuhagana.

Risara riu Mwami....

Comments

Post a Comment