Skip to main content

Featured

Heavy responsibilities for elder aunt among the Logooli

With Seenge Fonesi. She is the elder grand daughter of Isagi and elder daughter of Amugasya. She is often present in functions involving the family of Amugasya. Pic taken on 18/4/2024. The elder sister soon becomes the elder aunt. It is this “seenge munene” (elder aunt) tag that she is tied to many cultural responsibilities – back home. To her marital family she may appear as any other woman, but she is not so in the eyes of her people. Marriage does not steal her away as it would happen with other daughters of the old man. To her, as days go and the old man and woman of the estate are dependents, she becomes increasingly present.  Her brothers also need her for almost all traditional markings. They are marrying, she needs to welcome the new wife. They are giving birth, she needs to come to midwife or “bless” the new born. They are paying dowry she needs to lead the women delegate. There is a conflict she needs to come for a hearing.  And many others. Traditions does not expect her to

Sikwari numugera kuvita Izava

Izava yatanga rogendo rwirwe kare, Imungu Karooka natareta Murogori mukitinya chu ruhangaywa. Rwenu rura visaka viari vikiri vinifu ni viana, rigondo ria vio riu vurimu. Viafwanaa samu kari wari usuviri nuvumwamu. Hasi havio, nakivinda weniyi, kuri kayoka, Umugera gwatanga kusinuka. Eseremi niyo gwasinukira.

Kivara gavorekaa cha hovogokaa nekeromba rivona riukuhuga rigari kutura Red Sea kuzia Mozambique. Murihovogoka yiri riajira zinyanza zieromba kijira mazi gavungaa he kedovorio chari. Migera minyingi jari jaromba zinzira rugano jamanya jigirung'anyia zing'endo. Ni Izava, kari nikutamanyi shia gari, yamaa yerereke indangu.

Mu vidende ni vizava ha mazi garaa gayiturira mumihiga, gayumbiza rise ni vidundu, gekoreka gari manyingi na gatanga zing'endo garaha nigavitira hosi hari hinika. Imbura yakubaa yarombaa mazi gavaho muvunyingi kuvita kegero chago. Kandi risinuka riamedaa.

Izava yanyora rieta kutura ku rieta kizava. Kizava na ha mazi gamaa gavungaa ni yakakuba. Magageha imbura nikizia. Vandu veseremi varangaa kivanda 'muzava' kijira niwo ma mazi gavungaa nigazia.

Hanyima hene hara murogori nachidikiraa mumadara ga yaranda mu nunu, kwaraa ku nizinzako navivanda dave. Viaraa viayo noho visaka viu kuhiza. Zinyamanyama ziaraa ku kuvunyingi. Havundu hi vidende viaraa vandu vatizaa yo kijira vavoraa mazivi gaveeyo.

Kijira mang'ana gi Izava namatambi, kuravezanga vuri shimbi ku shimbi niring'oda rie vindu viekorekaa ku mugera gwenigwo, imigera jingiraa mu, vidaho, misara na gandi manyingu kuri riyava zizahabu. Ku kutanji.

Comments