Skip to main content

Featured

Heavy responsibilities for elder aunt among the Logooli

With Seenge Fonesi. She is the elder grand daughter of Isagi and elder daughter of Amugasya. She is often present in functions involving the family of Amugasya. Pic taken on 18/4/2024. The elder sister soon becomes the elder aunt. It is this “seenge munene” (elder aunt) tag that she is tied to many cultural responsibilities – back home. To her marital family she may appear as any other woman, but she is not so in the eyes of her people. Marriage does not steal her away as it would happen with other daughters of the old man. To her, as days go and the old man and woman of the estate are dependents, she becomes increasingly present.  Her brothers also need her for almost all traditional markings. They are marrying, she needs to welcome the new wife. They are giving birth, she needs to come to midwife or “bless” the new born. They are paying dowry she needs to lead the women delegate. There is a conflict she needs to come for a hearing.  And many others. Traditions does not expect her to

Saying #13

-Vudiku vwaginga mang'ana -
Vudiku - night time
Vwaginga - full of, carrier of
Mang'ana - secrets, innuendos
Vudiku vwarombwa kogona, kososa kutura ku miyinzi jumbasu nukwetegeka kumiyinzi jumugamba. Kivara kijira chehozerizu. Mweri nigutaveeku kisundi kijira chinyiza kari kivwa kiva kikurumi wegosaa nichakakuruma. Gekorekaa mukisundi amanyi ni Nyasaye.
Vana kari vahindira vatia kogenda mukisundi. Vudiku nivuduchi vuri mundu amaa yenya ave mumba kandi kove nuvuravu vwitaya. Varara vamaa vatanga korora vindu rugano rugano mukisundi. Urarora kisiki kifwanaa mundu, isiongo ifwanaa rikudu. Yaga namarora gatihizaa sana. Na nuwenya utihizi mundu, umugose niyari navee mukisundi. Arakuba zikwiri.
Vayanza kokorera miyinzi jiavo mukisundi ni varoji. Vavoraa vamaa vanyagura kumigizi nivatumagirira nizingoi. Varara vajira kehegenye, kisiriginyi chene. Tandeva nivwaha yamborera yaga. Nuhuririzira mumadari urahurira zinduvatiru zia vandu nivakora virokoroko ichova. Avana vamaaviriga mumadari kase. Urahurira mama nahanzukiraa muroji ichova, 'uzie ihare, kivi kikwiraniri, riswa!'
Vagesi, vamanani na viti vatumikiraa vudiku kokora vikorwa viavo vikimwamu. Vaheyi kandi vayanza vudiku mbura vavuri kumanyika. Mayoka ne vindu viu kuno viosi vigendaa vudiku. Utahuriraanga zimbwa niziroka ovora ziayanza koroka dave. Ziadaka rimoroma!
Kivara kizia kuraviza, manyonyi gazia kuzanzariza, vandu vamaa vatevana mirembe ju mugamba. Ni vosi vajira vaturi muzindoro mba! Varara vari kukidari nitari zinganangani zivahee ku vwiyangu mba. Kuri varoji, vatumikii kisundi kuganagania vuvi vwanivakore mugamba. Varara vaveye ne imbisu yi chavakori vudiku mavihuririza nigavorekeki. Vavezaa vazii kotema matemwa muzingeyo. Avezaa musiru garorekaa nu mundu anyoo zindoro nende maroto marahi. Avageri vakori chavakora. Navuzwa sigarizia vujira kutungwa.

Comments